Wat is lumbago?
Lumbago is de algemene term om aan te geven dat iemand lage rugpijn ervaart. Het is een vorm van lage rugpijn die soms kan uitstralen naar de billen, de dijen en de benen. Als het verder naar beneden uitstraalt dan de knie, dan wordt er gesproken van ischias of een hernia.
Lumbago kan voorkomen op alle leeftijden. Acht op de tien mensen krijgen ooit last van lage rugpijn. Meestal is er een natuurlijk herstel na enkele dagen of weken, ongeacht de ernst van de klachten zoals pijn en stijfheid.
Lage rugpijn kan door specifieke behandelbare ziekten veroorzaakt worden. Vanaf 50 jaar krijgen mensen vaker te maken met een specifieke lumbago, waarbij de oorzaak bekend is. Hierbij kan het gaan om een slijtageproces van de wervels of van de schijven tussen de wervels. Osteoporose en reumatische aandoeningen zijn andere factoren in het ontwikkelen van lumbago.
In de meeste gevallen is de oorzaak echter onbekend. We spreken dan van aspecifieke lumbago. Vooral bij jongere mensen is dit vaak het geval.
Wat zijn de symptomen?
De rugklachten bevinden zich tussen de onderste ribben en de billen. Er is sprake van pijn bij het bewegen van de wervelkolom. Een strak en stijf gevoel in de onderrug. De pijn kan zich met name links of rechts manifesteren of aan beide kanten van de wervelkolom voorkomen. Lumbago kan vergezeld gaan van andere symptomen. Er is vaak uitstralingspijn naar de billen, de dijen en de benen. De pijn kan ook uitstralen naar de rest van de rug. De pijn kan samen gaan met een tintelend gevoel. Soms is er ook sprake van tintelingen in de billen en de benen.
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen acute lumbago (spit) en chronische lumbago.
Acute lumbago oftewel spit
Acute lumbago wordt ook wel spit genoemd. Misschien heb je het zelf wel eens ervaren en anders ongetwijfeld van iemand gehoord of gezien. Het kan gebeuren wanneer je een verkeerde beweging maakt, vaak als je bukt met een draai erin, je tilt net te zwaar, of wilt iets even snel oppakken, en dan kan het ‘erin schieten’. Je kunt niet meer voor of achteruit. Als dit gebeurt, kan elke beweging van de rug erg pijnlijk zijn.
Typerend voor acute lumbago is dat de pijn erger wordt bij het bewegen. Mensen geven aan dat ze een hevige, meestal plotseling opkomende pijn ervaren bij het buigen van het lichaam, bij tillen of als ze gaan zitten. De rug voelt erg stijf. Tillen van zware voorwerpen is onmogelijk zonder pijn. Vaak is zelfs gewoon blijven zitten een opgave, omdat alles ongemakkelijk en pijnlijk aanvoelt.
De rugspieren gaan strakker staan bij een lumbago. Dit doet het lichaam om erger te voorkomen. Het is een reflexmechanisme om beweging te beperken. Het nadeel hiervan is dat de persoon een scheve houding aan gaat nemen om pijn te ontzien. De rug trekt scheef, waardoor ook elders in het lichaam klachten kunnen ontstaan.
Waardoor ga je door je rug? Hoe ontstaat acute lumbago oftewel spit?
In veel gevallen door overbelasting. Je hebt een tijd lang wat te veel gedaan. Vaak kun je dit achteraf wel inzien. Drukke weken gehad op het werk, met de kinderen. Je bukt je om even iets op te tillen .. en ai ai, ‘het schiet erin.’
Het hoeft maar een hele kleine beweging te zijn die uiteindelijke de doorslag geeft. Je rug kan mechanisch gezien naar voren buigen, opzij buigen, draaien en naar achter strekken. Los van elkaar gaat dat goed. Het gaat soms mis als er twee bewegingen gecombineerd worden. Bijvoorbeeld met een gebogen rug zijwaarts iets pakken. Buigen en draaien is erg belastend voor de rug.
Hoe lang duurt het voordat spit weer over is?
Voor een deel is dat afhankelijk van wat je zelf doet en laat in de herstelperiode. We hebben allemaal het zelf herstellende vermogen dat continu actief is. Het lichaam zoekt altijd naar de beste oplossing op dit moment. We kunnen ons lichaam hierbij helpen door het de ontspanning en de rust te geven die het nodig heeft. Het herstel kost namelijk energie. Gelukkig zul je meestal al met een paar dagen merken dat de klachten verminderen. De scherpe pijn zal verdwijnen en je kunt weer wat makkelijker bewegen.
Wat kun je zelf doen als je door je rug bent gegaan?
Essentiële elementen voor het herstel van lumbago zijn rust en ontspanning.
Rust
Je lichaam verbruikt veel energie om de rug te genezen. Krijgt het lichaam geen rust, dan blijven je rugspieren in de ‘beschermstand’ en houd je veel spierspanning in je rug. Het duurt daardoor veel langer voor je herstelt en je rug weer als normaal beweegt en aanvoelt. Het is dus een goed idee om tijdelijk meer rust te nemen, niet intensief te sporten. En opletten met tillen, bukken en buigen.
Ontspanning
De rug heeft zichzelf vastgezet ter bescherming tegen nog meer schade. De directe aanleiding van het ‘op slot schieten’ is meestal een verkeerde buk, til, draai beweging geweest. Dit moment is voorbij. Nu is het zaak om op een subtiele manier rustig door de pijn heen te ontspannen en te bewegen,
zodat er weer beweging komt in de rug. In deze fase is het belangrijk om je lichaam niet te veel te vragen. Forceren leidt tot meer pijn en een langdurig herstel. Dus dat dient ten alle tijde voorkomen te worden.
In beweging blijven
Zitten is belastend voor je rug omdat je op je bekken en lage rug steunt. Wissel zitten daarom steeds af met staan, lopen en liggen.
Warmte
Warmte helpt bij de ontspanning van je spieren. De rug warm houden is goed voor de doorbloeding van de spieren. Een warm douche of bad kan ontspannend werken voor de spieren en ook de pijn dempen. Je kunt ook gebruik maken van een warmte kussen, een kruik, kersenpitkussen of andere manieren.
Pijnstillers
Bij een acute of plots opkomende rugpijn kan je een pijnstiller en spierontspanner innemen. Het is altijd verstandig raad aan de huisarts te vragen welke medicatie het meest geschikt is voor jou, daarbij rekening houdend met bijwerkingen en doseringen. Als de pijn niet te verdragen is kun je verkrampen door de pijn. In dat geval kan medicatie een tijdelijke oplossing zijn. Je pijn zakt en je kunt wat beter ontspannen en iets bewegen. Een nadeel van medicatie is dat je je eigen grenzen minder goed aanvoelt, omdat de signalen verdoofd worden. Het gevaar ligt op de loer dat je door je grenzen heen gaat zonder het op te merken.
Ontspanningsmassage
Met of zonder gebruik van olie of speciale middelen verkrijgbaar bij apotheker of drogist die helpen om de rugspieren te ontspannen. Ook hierbij is het belangrijk om niets te forceren. Het lichaam moet de mogelijkheid krijgen vanzelf de bescherming los te laten. Hardhandigheid zal op de lange termijn altijd ongunstig uitpakken.
Body Stress Release
Merk je dat je steeds vaker periodes hebt dat je last hebt van lage rugpijn, dan is het een goed idee om contact op te nemen met onze praktijk. Samen kunnen we ervoor zorgen dat de spierspanning in de rugspieren vermindert. We kijken ook naar je houding, hoe je beweegt en mogelijke andere oorzaken van jouw lage rugklachten. Zodat je goed voor je rug kunt zorgen en lumbago kan voorkomen. Met body stress release streven we niet naar een ‘quick fix’ , maar naar een structureel herstel waarbij de spierspanning in de rug laag voor laag wordt losgelaten. Spit of acute lumbago zie ik als een laatste redmiddel van het lichaam om ergere schade te voorkomen. Het is een uiting van stress en spanning die zich geleidelijk aan heeft opgebouwd. De verkeerde beweging die het erin doet schieten is de druppel die de emmer doet overlopen. Hieruit volgt dat zowel voor mensen die chronisch last hebben van lage rugpijn als bij iemand waarbij het ‘in de rug geschoten is’ , body stress release uitkomst kan bieden. De oplossing is in beide gevallen hetzelfde. Ontspanning van de spieren langs de ruggengraat.
Chronische lumbago
Officieel heb je chronische rugpijn wanneer de pijn langer dan drie maanden aan een stuk aanwezig is. Bij chronische pijn heb je permanent pijn. Bij terugkerende rugpijn wisselen periodes van rugpijn af met pijnvrije periodes. Dit kan ook jarenlang duren, maar onderscheid zich door periodes zonder pijn. Meestal weet je in dat geval ook goed wanneer je de rugpijn terug moet verwachten: na een zware inspanning, na een hele dag rechtstaan of andere zaken die de rug belasten. De hoofdoorzaak lijkt fysiek te zijn.
Acute pijn geeft een heel duidelijk signaal dat er iets mis is met je lichaam. Je vangt het signaal op en het pijngevoel zorgt ervoor dat je de oorzaak van de pijn wegneemt. Met chronische pijn zit het anders in elkaar. De signaalfunctie is onduidelijk. De pijn blijft gedurende lange tijd aanwezig maar wijst niet altijd op een ernstig probleem. Hoe de pijn dan in stand wordt gehouden, is een samenspel van verschillende factoren waar heel veel intelligente mensen zich nog steeds het hoofd over breken. Naast fysieke factoren spelen emoties, spanning, stress , sociale en persoonlijke factoren een rol. Hoe acute lumbago zich ontwikkeld tot chronische klachten is in de meeste gevallen onduidelijk.
Als rugpijn langer dan 3 maanden aanhoudt, is het verstandig om naar de huisarts te gaan. De oorzaak van chronische lumbago is bij de meeste mensen dus niet te achterhalen, maar het is goed om ernstige zaken uit te sluiten.
Als de huisarts of specialist een duidelijke oorzaak vindt voor jouw rugpijn en eventuele uitstralingspijn kan het zich soms toch ontwikkelen tot chronisch pijn, omdat het niet altijd mogelijk is om de lichamelijke oorzaak van de pijn volledig weg te nemen. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan een permanente zenuwbeschadiging.
Statistisch is wel duidelijk dat je meer risico loopt om chronische lage rugklachten te ontwikkelen als je: veel stress hebt, periodes van depressiviteit kent, bij overgewicht, andere klachten ervaart die geen direct fysieke oorzaak hebben, een groot deel van de dag moet tillen, ontevreden bent met je werk.
De algemene opvatting is dat spieren sterker moeten worden gemaakt. Sterke spieren rond de wervelkolom zouden de rug beschermen tegen lumbago en andere rugaandoeningen. Ik kan het hier slechts gedeeltelijk mee eens zijn. In de praktijk komen veel mensen waarbij het lichaam erg gespannen is. Om de ergste verkramping op te heffen is het zinvol om de spieren in eerste instantie te ontspannen i.p.v. nog meer aan het werk te zetten. In een later stadium kan weer getraind worden.
Wat kun je zelf al doen of laten om lumbago te voorkomen?
Preserve the curve: nodig je zelf uit om bij alles wat je doet de natuurlijke vorm van je wervelkolom te respecteren.
Bewust tillen
Til met je bovenbeenspieren. Vermijd draaiende bewegingen terwijl je tilt. Hetgeen wat je wilt optillen liefst zo dicht mogelijk bij het lichaam houden. Wees bewust van wat je doet, liefst ook wanneer je haast hebt.
Ook als je niets tilt en alleen maar voorover wilt buigen, liefst door de knieën buigen en niet door je middel.
De kunst van het zitten
Onderuitgezakt zitten kan leiden tot lumbago. In deze pose wordt de natuurlijke holling van de onderrug omgezet in een bolling. Het tijdelijk verlichtende effect dat deze houding geeft bij lage rugpijn, maakt dat veel mensen met klachten op die manier gaan zitten. Maar deze houding vergroot de druk op de tussenwervelschijven. De tussenwervelschijven verzwakken en er kan een uitstulping ontstaan. Dit leidt er weer toe dat er druk komt te staan op de ruggenmergzenuwen.
Actieve houding aannemen. Voordat je gaat zitten span je lichtjes de buikspieren aan. Je houdt dit vast terwijl je gaat zitten, waardoor je zorgt dat je op je zitbotjes gaat zitten. In deze houding zorg je ervoor dat de natuurlijke holte in de onderrug gewaarborgd blijft. Kniehoogte gelijk of idealiter iets lager dan heuphoogte. Voeten plat op de grond. Vind nu de juiste ontspanning in deze houding.
Het herstel van de wervelkolom begint bij de manier waarop je gaat zitten. De meeste mensen hebben de neiging om, als ze gaan zitten, hun rug uit te bollen, dan te gaan zitten en vervolgens onderuit te zakken en de knieën over elkaar te slaan. Het gevolg daarvan is dat de druk op de tussenwervelschijven onnodig aanzienlijk wordt verhoogd. Als je op de juiste wijze gaat zitten en je zit rechtop dan staat er een natuurlijke druk op je tussenwervelschijven. Hoe slechter je gaat zitten en hoe meer je onderuit zakt, des te hoger de druk op je tussenwervelschijven. Deze druk kan oplopen tot wel twee keer de natuurlijk druk en leidt in de loop van de jaren onvermijdelijk tot onnodige slijtage, uitstulpingen en verhoogt de kans op hernia’s. De uitgaande zenuwbanen raken bekneld, geïrriteerd, op den duur verdoofd en verliezen zo hun functionaliteit. Dit kan leiden tot allerlei klachten in het gehele lichaam.
Ongunstige oefeningen laten vallen
Oefeningen waarbij je draaiende bewegingen maakt of herhaaldelijk naar voren buigt belasten het onderste deel van de wervelkolom. Sporten waarbij veel van het lichaam wordt gevraagd, met veel buigingen van de wervelkolom, kunnen het lichaam overbelasten.
Vermijd die oefeningen die de natuurlijke holte in de onderrug uitbollen of voor overbelasting zorgen. Voorbeelden hiervan zijn sit-ups, gewichten met je voeten optillen, aantikken van de tenen.
Body Stress Release!
Bijzonder effectieve methode uit Zuid-Afrika die goede resultaten laat zien bij mensen die last hebben van acute of chronische lumbago.
